Kazakistan'da 'Jeltoksan' olaylarında hayatını kaybedenler anıldı

ALMATI - Kazakistan'ın bağımsızlık sürecinin başlangıcı kabul edilen 1986 yılındaki öğrenci hareketinde hayatını kaybedenler, Almatı'da düzenlenen törenle anıldı. Sovyetler Birliği'ne karşı başlatılan ve tarihe Jeltoksan (Aralık) olayları olarak geçen öğrenci hareketinde resmi kaynaklara göre 22 kişi hayatını kaybetti. Yerel kaynaklar ölenlerin sayısının ise çok daha fazla olduğunu iddia ediyor.

Almatı’da sabahın erken saatlerinde toplanan vatandaşlar olayların yaşandığı meydanda hayatını kaybedenler için saygı duruşunda bulundu. Almatı Valisi Baurcan Baybek’in de hazır bulunduğu anma törenine valilik yetkilileri, Jeltoksan olaylarına katılanlar ve çok sayıda vatandaş katıldı. Anma töreninde hayatını kaybedenler için saygı duruşunda bulunundu ve anıta çiçekler bırakıldı. Anma töreninde ayrıca Kur'an-ı Kerim okundu ve ölenlerin için dualar edildi.

Jeltoksan olaylarına katılan Galımbek Tolganbay, Cihan Haber Ajansı’na yaptığı açıklamada, 1986 yılı olaylarını asla unutmayacaklarını söyledi. Aralık ayaklanmasında kanlı olayların yaşandığını ifade eden Galımbek Tolganbay, 1986 yılı olaylarının Sovyetler Birliği’nin yıkılmasında önemli bir etken olduğunu söyledi.

KARİPCANOV: JELTOKSAN, SOSYALİZME KARŞI İLK AYAKLANMA

Kazakistan Yazarlar Birliği Üyesi Amangazi Karipcanov ise 16 Aralık 1986 olaylarının sosyalizme karşı bağımsızlık için yapılan ilk ayaklanma olduğunun altını çizdi. Daha önce değişik ekonomik sebeplerden dolayı bu coğrafyada değişik ayaklanmaların olduğunu, ancak Sovyetler Birliği’ne bağlı bir ülkenin bağımsızlık için verdiği ilk mücadeleinin burada başladığını altını çizen Karipcanov, Jeltoksan olaylarına uluslararası düzeyde yeteri kadar değer verilmediğini ifade etti.

VALİ DÜZEYİNDE İLK KATILIM

Kazakistan'ın bağımsızlığından bu yana her yıl anma törenleri düzenlenirken, bu sene yapılan törenlere ilk kez vali düzeyinde katılım oldu. Olayların yaşandığı meydana sabahın erken saatlerinde gelen Almatı Valisi Baurcan Baybek 1986 yılında hayatını kaybedenler için saygı duruşunda bulundu. Anıta çiçek koyan Vali Baybek, ölenler için dua ettikten sonra vatandaşları selamladı.

JELTOKSAN (ARALIK) OLAYLARI

1986 yılının Aralık ayında Moskova, şimdiki karşılığı Cumhurbaşkanı olan Kazakistan Komünist Partisi Merkez Komitesi 1. Sekreteri Din Muhammed Kunayev'in yerine Rus asıllı Gennadiy Kolbin'i atadı. Kazaklar ise 22 yıl bu görevde kalan Kunayev'in yerine yine Kazak asıllı birinin atanmasını istiyordu. Bunun üzerine dönemin Kazakistan başkenti Almatı'daki Kazakistan Devlet Üniversitesi'nden SSCB'ye karşı öğrenci hareketleri başladı. Öğrenciler, Komünist Partisi merkez binasına girerek, binayı ele geçirdiler. Daha sonra şehir hapishanesini de ele geçiren öğrenciler birçok mahkumu serbest bıraktı. Rusya, Moskova'dan uçak ile Almatı'ya çok sayıda asker gönderdi. Askerler Almatı sokaklarında gösteri yapan Kazak gençlerin üzerine ateş açtı. Olaylarda çoğu öğrenci 22 kişi hayatını kaybetti. Tutuklanan binlerce kişi işkenceye maruz kaldı. Olaylarda çok sayıda kişi de yaralandı. Bağımsızlıktan sonra her yıl 16 Aralık'ta olaylarda hayatını kaybedenler için anma törenleri düzenleniyor. CİHAN