Fen Fakültesi Öğretim Elemanı Dr. Öğr. Üyesi Emrah Kırdök’ün Koordinesindeki Ekip Taş Devrinden Kalma Sakızdan Elde Edilen DNA’dan Dönemin Hastalıklarına Işık Tutuyor

9700 yıl öncesinin hastalıkları belirleniyor…

24 Ocak 2024 Çarşamba, 13:53
Fen Fakültesi Öğretim Elemanı Dr. Öğr. Üyesi Emrah Kırdök’ün Koordinesindeki Ekip Taş Devrinden Kalma Sakızdan Elde Edilen DNA’dan Dönemin Hastalıklarına Işık Tutuyor
-

Yaklaşık 9700 yıl önce, şu an Göteborg olarak bildiğimiz İskandinavya’nın batı kıyısında bir insan grubu kamp yapıyordu. Burada balık tutuyor, avlanıyor ve besin veya diğer amaçlar için toplayıcılık yaparak hayatlarını sürdürüyorlardı. Bu grupta yaşayan birkaç çocuğun ise özel bir hikayesi vardı: biraz alabalık, geyik ve fındık tükettikten hemen sonra, huş ağacı reçinesi çiğneyerek bir tür yapıştırıcı yapmaya çalışıyorlardı.  Ancak bu çocuklardan bir tanesi, ciddi bir diş eti hastalığı yüzünden hem geyik etini yemekte hem de reçineyi çiğnemekte sorun yaşıyordu...
Yukarıda bahsedilen insan topluluğu hakkında bu kadar fazla bilgiye sahibiz çünkü uluslararası bir araştırma ekibi uzun süredir Huseby Klev’de bulunan çiğnenmiş reçine parçaları üzerine çalışıyor.
Stockholm Üniversitesi Arkeoloji ve Klasik Çalışmalar Bölümü’nde doktora sonrası araştırması sırasında materyali analiz etmeye başlayan ve orta taş dönemine (Mezolitik) tarihlenen antik sakızlarla ilgili metagenomik çalışmayı koordine eden Üniversitemiz Fen Fakültesi Biyoteknoloji Bölümü’nden Dr. Emrah Kırdök, "Huseby-Klev  çiğnenmiş sakızının  DNA dizileri açısından çok zengin bir materyal olduğunu tespit ettik. Bununla birlikte hem bir diş eti hastalığı olan periodontit ile ilişkili olduğunu bildiğimiz bakterileri hem de daha önce çiğnenmiş tüketilmiş  bitki ve hayvan DNA materyali bulduk." ifadelerini kullandı.
Orust’taki Huseby Klev bölgesinde 30 sene önce yapılan kazı çalışmalarında, yontma taş kalıntılarla birlikte MÖ. 10,040-9610 (kalibre edilmiş) yıllık çiğnenmiş huş ağacı reçinesi bulundu. Elde edilen yontma taş materyali aynı zamanda taş devri (mezolitik) dönemine ait bir işaret olarak kabul ediliyor. Huseby Klev’den elde edilen bu üç çiğnenmiş sakız parçasına ait insan genetik verisi daha önce incelenip yayımlanırken bu çalışmayla birlikte, insan kaynaklı olmayan DNA dizileri de incelendi.
Antik sakız materyalinden elde edilen verilerin bilgisayar üzerinde analizleri aşamasında Dr. Emrah Kırdök ile birlikte büyük zaman harcayan ve mezolitik dönem sakızındaki DNA karışımından farklı türlerin tespiti üzerine çalışmanın zorlayıcı bir görev olduğunu belirten İstanbul Üniversitesi Moleküler Biyoloji ve Genetik Bölümünden Dr. Andrés Aravena ‘’Farklı türlerin ve organizmaların tespit edilmesi için birden çok hesaplamalı analiz aracı kullanmamız gerekmişti. İhtiyacımız olan araçların hepsi antik DNA uygulamaları için uyarlanmış değildi. Bu nedenle harcadığımız zamanın çoğu bu araçları kullanabilmek için gerekli ayarlamaları yapmakla geçti. Antik DNA metagenomiği hala gelişmekte  olan bir alan olmasına rağmen, bu tip bir materyal üzerine yapılan çalışma sayısı henüz pek fazla değil.” şeklinde konuştu.
Bu çalışma üzerinden yürütülen projenin başında yer alan Stokholm Üniversitesi Paleogenetik Merkezi'nden Prof. Dr. Anders Götherström ise ‘’Bu çalışma, İskandinavya’nın batı kıyılarındaki küçük avcı-toplayıcı grubunun hayatıyla alakalı anlık bir görüntü sağlıyor, bence bu harika bir şey. İncelediğimiz bu materyal sayesinde İskandinavya’nın batı kıyılarında 9700 yıl önce yaşayan bu gençlerin geyik, alabalık ve fındık tükettiklerini ve içlerinden birinin ciddi düzeyde diş problemleri yaşadığını biliyoruz.’’ dedi
 

UYARI: Küfür, hakaret, rencide edici cümleler veya imalar, inançlara saldırı içeren, imla kuralları ile yazılmamış,
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.
Yorumlar (1)
Sade vatandaş
18:31
24 Ocak 2024 Çarşamba
Böyle bilim adamlarını gündeme getirmek gerek, ulusal gazete ve tv. lerde. Sizleri tebrik ediyorum
172.68.224.214
© 2000 - Tüm Hakları Saklıdır, Kaynak Gösterilmeden İçerik kopyalanamaz.

Mersin Haber ,Mersin










Oluşturma süresi(ms): -1
SON DAKİKA
Sıcak Havalarda Nelere Dikkat Edilmeli, Uzm. Dr. Çat Açıkladı; “Bol Su Tüketin, Suyun Yerine Başka İçecekler Koymaya Çalışmayın”
69’undan Sonra Mersin Büyükşehir’in Ekipleri Sayesinde Yeniden Ayakta
Büyükşehir’in Programında Ressamlar Karageçit’in Doğal Güzelliklerini Tuvallere Aktardı
Tarsus Ticaret Borsası URGE Proje Takımı, Amerika- New York’ta Düzenlenecek Fancy Food Show Fuarı’na Katıldı
Mersin Büyükşehir Belediyesi Fen İşleri Dairesi Başkanlığı Tarafından Tarsus Genelinde Cadde Ve Bulvarlarda Yol Yenileme Çalışmaları Devam Ediyor
İstanbul Sanayi Odası (İSO) Tarafından Düzenlenen ‘Türkiye’nin Birinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu’ Listesinde Mersin Tarsus Organize Sanayi Bölgesi’nden 12 Firma Yer Aldı
Mersin’in Toroslar İlçesi Alsancak Mahallesinde Motosiklet Üzerinde Tabancayla Vurulan Salih Şahin Hastaneye Kaldırıldı
Mersin'in Tarsus ilçesi Çamalan bölgesi Alaman Mezarlığı Civarında Buğday Yüklü Tır Alev Aldı
Mersin Büyükşehir Sanatsal Etkinliklerle Çocukların Gelişimine Katkı Sunuyor
Başkan Seçer, Silifkeli Yurttaşlarla Buluştu: “Hizmetlerimizi Artırarak Devam Ettireceğiz”