200 BİN TAŞERON İŞÇİYE KADRO YOLDA
Kamu kurumlarında asıl işi yapan taşeron işçilerin gözü bu aralar Bakanlar Kurulu’ndan çıkacak listeye çevrilmiş durumda. Seçim öncesi ilk 100 gün içinde halledilecek
Kamu kurumlarında asıl işi yapan taşeron işçilerin gözü bu aralar Bakanlar Kurulu’ndan çıkacak listeye çevrilmiş durumda. Seçim öncesi ilk 100 gün içinde halledilecek sorunlar kapsamında olan taşeron sorunu sebebi ile asıl işi yapan taşeron işçilerin gözü kulağı gelecek müjdeli haberlerde. Yardımcı işi yapan taşeron işçiler de müjdeli haber bekliyor.
Kamuda yaklaşık 650 bin taşeron işçi bulunuyor. Bu işçilerin 200 bininin asıl işlerde çalıştıkları tahmin ediliyor. Dolayısıyla, üç taşeron işçisinden yalnızca bir tanesinin kadroya geçirilmesi söz konusu olacak. Ancak Bakanlar Kurulu’nun hazırlayacağı yardımcı işler listesi dar tutulursa, daha fazla taşeron işçisine kadro yolu açılabilir.
ÖNCE KRİTER BELLİ OLACAK
Bu listenin hazırlanması gerekliliği 6552 sayılı torba yasa yürürlüğe girdiğinden beri, yani 1 yılı aşkın süredir söz konusu. Ancak seçim öncesi bu konuda herhangi bir adım atılamamıştı. Bakanlar Kurulu’nun oluşumu ile birlikte bu konunun netleştirilmesi hedefleniyor. Bakanlar Kurulu, kamu kurumları özelinde hangi işlerin 'yardımcı iş' olduğunu belirleyecek. Bu liste belirlendikten sonra kamu kurumları listedeki işler dışındaki işlerde taşeron işçi çalıştıramayacak. Listenin dışındaki işlerde bir fiil çalışan taşeron işçilere de kadro hakkı doğmuş olacak.
ASIL İŞ,YARDIMCI İŞ AYRIMI NEDİR
4857 Sayılı İş Kanunu md:2 ‘Bir işverenden, işyerinde yürüttüğü mal veya hizmet üretimine ilişkin yardımcı işlerinde veya asıl işin bir bölümünde işletmenin ve işin gereği ile teknolojik nedenlerle uzmanlık gerektiren işlerde iş alan ve bu iş için görevlendirdiği işçilerini sadece bu işyerinde aldığı işte çalıştıran diğer işveren ile iş aldığı işveren arasında kurulan ilişkiye asıl işveren-alt işveren ilişkisi denir. Bu ilişkide asıl işveren, alt işverenin işçilerine karşı o işyeri ile ilgili olarak bu Kanundan, iş sözleşmesinden veya alt işverenin taraf olduğu toplu iş sözleşmesinden doğan yükümlülüklerinden alt işveren ile birlikte sorumludur. ‘
Bir örnekle açıklamak gerekirse, kamuya bağlı bir devlet hastanesinde çalışan ve röntgen çeken bir teknisyen, şu anda taşeron statüsünde iş yapıyorsa, bu asıl iş olarak değerlendirilecek ve kadro alabilecek.
Aynı hastanede, personelin gidiş gelişleri için kullanılan servisin şoförlüğünü yapan biri ise, yaptığı iş sağlık ile direkt ilgili olmadığından, yardımcı işler statüsünde değerlendirilecek ve kadrosu verilmeyecek. Taşerona kadro bu ayrıma göre yapılacak.
Herkese kadro...
Taşeron işçilerinin oluşturduğu platform, seçim öncesindeki vaadin bütün taşeronları kapsadığını, bunun hayata geçirilmesi gerektiğini ve taşeron işçi çalıştırılmasına son verilmesinin ancak bu yöndeki bir uygulama ile son bulabileceğini ifade ediyor. Taleplerinde çok da haksız sayılmazlar. Taşeron işçiler konusunda devletin sorumluluğu kıdem tazminatı ve ücreti de kapsadığı için bütün taşeron işçilerin kadroya geçirilmesi kamuda ciddi sorun yaratmayacağı gibi yanlış da olmayacaktır. Diğer yandan, ne yazık ki, taşeron işçilik yalnızca kamudaki bir problem değil. Dolayısıyla, kamudaki bütün taşeron işçiler kadroya geçirilse bile, taşeron işçi problemi sona ermeyecektir. Özel sektörde taşeron işçi uygulaması kanuna aykırı bir şekilde sürmeye devam ediyor. Bu noktalar göz önüne alındığında, kamuda istihdam edilen taşeron işçilerin tamamının kadroya geçirilmesinin çok kolay olmadığı görülüyor.
Temizlikçiler sırada
Taşeron işçilerin beklentileri bu yöndeyken Ziraat Bankası ve Halk Bankası’nın güvenlik görevlilerini kadroya almaya başlaması, beklentileri artırdı. Bakanlar Kurulu’nun yardımcı iş listesinde temizlik ve güvenlik faaliyetlerinin bulunmasına kesin gözüyle bakılıyor. Bu iki faaliyet pek çok işveren için yardımcı iş konumunda. Ancak iki kamu bankasının güvenlik görevlilerini kendi kadrolarına almaları taşeron işçilerde heyecan yarattı. Bugünlerde güvenlik şirketlerinde istihdam edilen ve farklı projelerde çalışan kişilerin kamu kurumlarında görevlendirmek için işverenlerin kapısını çaldıklarını görüyoruz. Dolayısıyla, bu konuda atılacak adımlarda acele edilmesinde fayda var. Aksi halde, özel sektörde güvenlik görevlisi bulmak zorlaşacak.
‘Özel’ düzenleme
Kamuda görev yapan taşeron işçilerin kadroya geçirilmesi tek başına taşeron sorununu çözmez. Taşeron işçilerin önemli bir bölümü özel sektörde ve pek çoğu muvazaalı şekilde çalıştırılıyor.
Yani, aslında asıl işverenin işçisi olmaları gerekirken, taşeron şirkette istihdam ediliyorlar. Bu da onların hem iş güvencesinin olmamasına, hem de düşük ücretlerle çalıştırılmalarına neden oluyor.
Bu konuda, kamu tarafının sorunları çözüldükten sonra özel sektörde de taşeron işçi çalıştırmanın kurallarının net olarak çizilmesi ve taşeron işçi çalıştırma konusundaki denetimlerin sıklaştırılmasına ihtiyaç var.