2015 Yılı İlk Üç Ayında Rusya'ya İhracat Yüzde 35 DÜştü

Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekci, "2015 yılının ilk 3 ayına baktığımızda Türkiye-Rusya ticaretimizdeki düşüş, büyük bir düşüş trendi haline dönüştü. Bu dönemde ihracatımız yüzde 35 düştü. İthalatımız ise yüzde 11’e yakın düşerek, ticaret hacmimiz ortalama yüzde 22 düşüş gerçekleşmiş oldu. Bu durumun geçici bir durum olduğunun altını çiziyorum” dedi.
Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekci, Türkiye-Rusya İş Konseyi ve Rusya İhracatı Sigorta Ajansı organizasyonunda, Rixos Dowtown Otel’de düzenlenen Türkiye Rusya İş Forumu’na katıldı. Bakan Zeybekci’yle birlikte toplantıya Rusya Federasyonu Ekonomik Kalkınma Bakanı Aleksey Ulyukayev de katıldı.
Toplantının açılış konuşmasını yapan Bakan Zeybekci, 1 Aralık 2014 tarihinde Rusya Federasyonu Devlet Başkanı Vladimir Putin’in Türkiye’ye gerçekleştirdiği ziyarette ticaretin önündeki engellerin kaldırılması ve bunun için çözüm aranması ve iki ülke arasında geliştirilebilecek ortak bildiriyi imzaladıklarını hatırlattı.
Ardından 17 Şubat 2015 tarihinde bakan yardımcılarının bu bildiri doğrultusunda iş dünyasının görüşlerini aldığını aktaran Bakan Zeybekci, “Uzun süredir devam sorunlar ve güçlükler hemen aşılamıyor. Bunların aşılması içinde belirli bir zaman geçmesi gerekiyor. Ancak Devlet Başkanlarımızın kararlılıkları, değerli meslektaşım Ulyukayev’in pozitif yaklaşımları sayesinde bütün sorunların hızla çözülmeye başladığını ve bundan sonra da hızla çözüleceğine inanıyorum” dedi.
TÜRKİYE DÜNYA TİCARETİN’DE 16 SIRADA
Tüm sorunların kalıcı şekilde çözülebilmesi için iki ülke arasında hizmet ticareti ve yatırım anlaşmasını en kısa sürede gerçekleştireceklerini işaret eden Bakan Zeybekci, “Mutlulukla ifade etmek isterim ki, heyetlerimiz, uzun zamandır yürüttükleri çalışmalarının ardından dün müzakere çerçeve belgesi üzerinde mutabık kaldılar. Dünya Ticaret Örgütü’nün açıkladığı 2014 verilerine göre Türkiye dünyanın hizmet ihracatından aldığı pay yüzde 1.4, hizmet ithalatında ise binde 6 paya sahiptir. Ve geçtiğimiz sene 2014 yılında yüzde 8 artışla hizmet ihracatımızda yüzde 50 milyar doları aştık. Hizmet ithalatımızda geçen yıl 25 milyar dolara ulaştı. Türkiye hizmet ticaretinde net yüzde 50 fazla veren ülke. Dünyada da bu alanda 16’ıncı sıradayız. Rusya Federasyonu ise 66 milyar dolar bizden daha yüksek bir hizmet ihracatıyla dünyada 11’inci sıradadır. O nedenle bu serbestlik anlaşmasını önemli buluyorum” diye konuştu.
“İSTİHDAM VE TİCARET HACMİNDE ARTIŞ SAĞLANACAK”
Türkiye’nin milli gelirinin yüzde 57’sini hizmetlerin oluşturduğunu kaydeden Bakan Zeybekci, “Rusya’nın da yüzde 53’ünü hizmetler oluşturuyor. Dolayısıyla iki ülkenin hizmetlerdeki işbirliği noktasında önemli rakamlar bunlar. Bu anlaşma ile Dünya Ticaret Örgütü nezdindeki taahhütlerimizde iki ülke arasında karşılıklı bir serbestlik sağlayacağız. İki ülke için katma değer, istihdam ve ticaret hacminde artış sağlanacak. Ayrıca 1997 tarihinde imzalanan yatırımların karşılıklı teşviki ve korunması anlaşması ile benimsenen ilkelere dayanarak, yatırımcılara sağlanan hakları da genişletmiş olacağız. İki ülkenin yatırımcı ve hizmet sunucuları açısından öngörülebilirliği arttırılması da sağlanmış olacak. Çeşitli sektörlerde yeni pazarlar oluşturulacak ve yeni alanlarda genişletilecek” diye konuştu.
“RUSYA İLE TİCARETİMİZDEKİ DÜŞÜŞ GEÇİCİDİR”
Rusya ile 2013 yılında ticaret hacminin bir önceki yıla göre yüzde 3.8 düştüğünü işaret eden Bakan Zeybekci, “32 milyar dolar oldu. 2014 yılında yüzde 2.4 oranından düşen ticaretimiz 31.2 milyar dolara ulaştı. Rusya’ya ihracatımız 2013 yılına göre 2014 yılında yüzde 14.6 düştü. 5.9 milyar dolara ulaştı. Rusya’dan ithalatımız 2014 yılında yüzde 1 artarak, 25.3 milyar dolara ulaştı. 2015 yılının ilk 3 ayına baktığımızda ikili ticaretimizdeki düşüş, büyük bir düşüş trendi haline dönüştü. Bu dönemde ihracatımız yüzde 35 düştü. İthalatımız ise yüzde 11’e yakın düşerek, ticaret hacmimiz ortalama yüzde 22 düşüş gerçekleşmiş oldu. Bu durumun geçici bir durum olduğunun altını çiziyorum” dedi.
“GEÇİCİ Bİ DURUM”
Bakan Zeybekci konuşmasına şöyle devam etti: “Gerek Rusya’nın gerekse Türkiye’nin şuanda iki ülkenin bundan sonraki hedeflerine baktığımızda ticaret hacminde büyük artışlar yaşamamız gerekiyor. Öylede olması gerekiyor. Ama bu dönemde gerek enerji fiyatlarındaki aşağı gidiş,gerekse Rusya’nın yaşamış olduğu bazı sıkıntılar sebebiyle böyle geçici bir durum yaşıyoruz. Bu durum asla bizim gelecekle ilgili bir öngörü veya gelecekle ilgili sağlıklı bir projeksiyonu asla temsil etmiyor. İki ülkenin potansiyeli, iki ülkenin liderlerinin ortaya koymuş olduğu 100 milyar dolarlık ihracat hacmi. Ayrıca bugün burada mutabık kaldığımız hizmetlerde ve yatırımlardaki serbest ticaret anlaşmasının çok yakın sürede imzalanacak olması, ardından da onunla ilgili yakın zamanda iyi haberlerimizi kamuoyu ile paylaşacağız. İki ülke arasındaki diğer alanlardaki ticaret ürünlerinde de serbestliğe geçmek gelecekle ilgili potansiyelin pozitife doğru yöneleceğinin işaretleri olarak görüyorum.”
“RUSYA’DAKİ YATIRIMIMIZ 10 MİLYAR DOLARI AŞTI”
Ticaret performansını olumlu yönde etkileyen önemli unsurlardan birinin karşılıklı yatırımlar olduğunun altını çizen Bakan Zeybekci, “Türk yatırımcılarının bugün Rusya’daki yatırımları 10 milyar doları aştı. Kısa süre önce Tataristan Özerk Cumhuriyeti’ne yaptığımız ziyarette, Ulaklı’da bir endüstri bölgesinde Türk yatırımlarının yaklaşık tutarı 2 milyar dolar civarında. Her yatırım Rusya’nın sektörüyle ilgili en büyük yatırım, en önemli yatırım. Rusya’nın Türkiye’deki yatırımları yaklaşık olarak 5 milyar dolar seviyesinde. Biz biran önce Rus yatırımcılarının ve sermayesinin Türkiye’de istediğimiz seviyelere doğru geleceğini ümit etmek istiyorum. Türk yatırımları orada pek çok sektöre yayılmış. Bunların bir kıs Ar-Ge’ye dayalı, sermaye birikimi gerektiren otomotiv, cam, kimyasal, mobilya, dayanıklı tüketim malları, gıda, inşaat gibi malzemeleri sektörleridir” ifadelerine yer verdi.
“150 MİLYAR DOLAR YATIRIM”
İki ülke arasındaki şu anda en önemli projelerden birinin Akkuyu Nükleer Santrali olduğunu kaydeden Bakan Zeybekci, “Türkiye 2002’den bu güne kadar enerji üretim ve tüketimini iki kart arttırdı. Türkiye önümüzdeki 1 yıllık süreçte enerji üretim ve tüketimini tekrar 2 kat arttıracaktır. Türkiye’nin gelecek 10 yılda sadece enerji alanında yapmak zorunda olduğu yatırım, 150 milyar dolardır. Biz bunu da Rus sermayesiyle, Rus teknolojisiyle ve Rus dostlarımızla birlikte yapabileceğimize inanıyoruz” diye konuştu.
Bakan Zeybekci, Akkuyu Nükleer Enerji Santrali dışında Yandex Türkiye, Lukoil yatırımlarını da Türkiye’de önemsediklerinin altını çizdi.
“İKİ ÜLKE PARA BİRİMİ DALGALANMADAN KORUNMALI”
İki ülke arasında ticarette milli paraların kullanılması konusunda da bir mutabakata varıldığını belirten Bakan Zeybekci, konuşmasına şöyle devam etti: “Türkiye’nin Rusya’ya yaptığı ihracatın karşılığının Türk Lirası olarak ödenmesi veyahut da Rusya’da yatırım yapan, müteahhitlik hizmetleri yapan Türk sanayicilerinin, müteahhitlerin bedelleri ödenirken bunun Türk Lirası olarak ödenmesine ilişkin formüllerde sonuna kadar var olduğumuzu ifade etmek isterim. Aramızla mutabakat böyle oldu ama inşallah, teknik olarak da mutabakatı yakın sürede gerçekleştireceğimize inanıyoruz. Böyle olunca, geliştirmemiz gereken tek bir şey var, iki ülke para birimleri arasında dalgalanmalardan ticaret ve yatırım yapanlarını korunmasını sağlamak. Bu da çok kolay bir matematik formülle gerçekleştirilebilir, üretilebilir.”
“RUSYA VE TÜRKİYE İKİ ÖNEMLİ GÜÇ OLARAK ÇIKACAK”
Dünya ekonomisinin çok kırılgan bir dönemden geçtiğini fakat bu süreçten Türkiye ve Rusya’nın güçlenerek çıkacağını belirten Zeybekci, “Dünyanın ekonomik haritaların yeniden çizildiği dönemde ilki ülke komşuluğunun, aynı coğrafyanın, aynı denizlerin, aynı havanın, aynı yer altı yer üstü kaynaklarını paylaşıldığı, aynı kültürlerini paylaşıldığı bu coğrafyada da eminim ki yeni oluşan dünya ekonomisi haritalarını içinde iki global güç olarak çıkacaklardır” diye konuştu.
RUSYA BAKANI KONUŞMA
Rusya Federasyonu Ekonomik Kalkınma Bakanı Aleksey Ulyukayev iki ülke arasında 100 milyar dolar yükseltilmesi planlanan ticaret hacminin düşmesinde çeşitli nedenler olduğunu belirterek, bunun nedeninin bazı malların Türkiye’den ithalatının karlı olmamasının yanı sıra ülkelerindeki dönemsel ve geçici durumdan kaynaklandığını belirtti.
“RUBLE, DOLAR KARŞISINDA DEĞER KAZANMAYA BAŞLADI”
Türkiye ile ticaret hacminin artırılmasına noktasında iyimser bir beklenti içinde olduklarını kaydeden Bakan Ulyukayev, “Bunların başında Rusya’nın kendi iç durumu geliyor. Rusya içinde biz yeni alt yapısal oluşum gerçekleştiriyoruz. Ruble tekrar istediğimiz hale gelmeye başladı. İhracatçılar için daha cezbedici önlemler alınıyor. Türkiye’den Rusya’ya yönelik ihracat bizim ihracatımızdan daha az azalmıştır. Bunun dışında bazı ekonomik ve politik önlemler yürürlüğe koymalıyız ki olumlu sonuç alalım” diye konuştu.
Ulyukayev, gümrükler ve karantinayla ilgili yapılacak iyileştirmelerden sonra Türkiye’den Rusya’ya yapılacak gıda ve tarım ürünü ihracatında artış olacağını vurguladı.
MİLLİ PARALARIN KULLANILMASI
Bakan Ulyukayev, iki ülke ticaretinde milli paraların kullanılmasıyla ilgili de şunları söyledi: “Ticaret ve yatırımı birbirinden ayrılmaz iki parça olarak görüyoruz. İki ülke ihracatçıları kendi hesaplarında Ruble veya TL biriktirecekler ve bunları kullanacaklar. Bu birikimlerini, alınan önlemlerle sadece ticaret amacıyla değil yatarım amacıyla da kullanabilecekler. Bunların içinde Akkuyu Nükleer Santrali, Lukoil’in petrol rafinerisi gibi büyük yatırımlar var.”
Ulyukayev, sürece KOBİ’lerin katılmasının ve üçüncü ülkelerde ortak yatırımlar ve projeler gerçekleştirilmesinin de önemli olduğunu kaydetti.
Toplantı ikili görüşmelerde devam etti.